19 - Język staropolski

Gdybyście przenieśli się w czasie to w jakim języku byście rozmawiali z ludźmi z tamtych czasow? Czy w dawnych czasach ludzie w Polsce mówili po polsku?Wtedy używano języka, ktory nazywamy językiem staropolskim. Najstarsze zdanie, które zapisano w naszym języku to: “Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj”. Czy rozumiecie co to znaczy?To pewien rycerz powiedział do żony, a znaczy to: “Daj, niech ja pomielę (pokręcę żarna), a ty odpoczywaj”. Dzisiaj już nie używa się słowa “pobruszę” tylko mówimy “pomielić” albo “pokręcić”. Za to słowo “poczywaj” używamy dzisiaj troszkę inaczej. Nie mówimy “poczywaj”, ale “odpoczywaj”.Teraz dzieci przeczytają kilka wierszy, a wy postarajcie się wyłapać z nich jak najwięcej słów, których dzisiaj już nie używamy.Psałterz Dawidowy w tłumaczeniu Jana Kochanowskiego z 1579Jakie dawne słowa zauważyliście? Było np. o “Taki podobien będzie drzewu porzecznemu”. Dziś nie mówimy “drzewo porzeczne”, ale “drzewo porzyteczne”.Ignacy Krasicki napisał bajki, między innymi bajkę Pan i pies w 1830O czym jest ten wiersz?Postarajcie się także w tym wierszu znaleźć słowa, których dziś się nie używa, albo używa się inaczej.Przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości Władysław Bełza napisał wiersz dla dzieci “Złapana myszka”.W tym wierszu jest bardzo mało niezrozumiałych słów, bo ludzie w tamtych czasach mówili prawie tak jak my. Słuchajcie uważnie i jak nie zrozumiecie jakiegoś słowa to zapytajcie dziadków albo rodziców co ono oznacza.Julian Tuwim napisał przed wojną czyli ponad 90 lat temu wiersz Rycerz KrzykalskiJakie rymy są w tym wierszuTen wiersz, czyli “Rycerz krzykalski” jest najłatwiej zrozumieć. Chociaż ma on 90 lat to polska mow nie zmieniała się dużo. Posłuchajcie, czy i tutaj znajdziecie jakieś dziwne słowa, których się dziś nie używa, a używało się 90 lat temu.