#14 Michał Paweł Markowski: od światowej do globalnej, od histerii po psychozę. O literaturze współczesnej, nowoczesności i roli interpretacji.
Tym razem z Profesorem Michałem Pawłem Markowskim rozmawiamy o literaturze globalnej (i czym różni się od tej światowej), o neurotycznej kondycji polskiej literatury, o wojnach nowoczesnych plemion, statusie humanistyki i paradoksach współczesnego świata. A w tle: odbiór Olgi Tokarczuk w Stanach, Festiwal Conrada i odpowiedź na pytanie, czego Profesor szuka w literaturze. Lista tematów poruszonych w odcinku: Czym różni się literatura światowa od globalnej? I dlaczego lepiej mówić o tej drugiej, bo pierwsza wiąże się z europocentryzmem i bogatymi uczelniami? Dlaczego w zglobalizowanym świecie samo pojęcie „domu” jest wątpliwe? Dlaczego kultura uniwersalna jest z założenia kulturą wykluczającą? Od partykularyzmów do zglobalizowania, czyli: o paradoksie współczesnego świata (i literatur mniejszych): dlaczego rezygnować ze swojej inności (języka lokalnego), żeby świat (w języku angielskim) mógł dostrzec tę inność? Od traumy niezrozumiałości do traumy doskonałej translacji, czyli: o przymusie tłumaczeń, polityczności literatury i regułach zglobalizowanego rynku Olga Tokarczuk w Polsce i w Stanach, czyli: dlaczego nie można mówić o jednej świadomości amerykańskiej, a da się opisać tę polską? „Gdy Susan Sontag wyprawiała na przyjęcie na 20-30 osób, wszyscy myśleli, że to jest świat. Tak, z punktu widzenia Manhattanu, który o niczym nie świadczy”, czyli dlaczego recenzja w „New York Timesie” to nie glejt świetności? Awantura o nagrody literackie: co komu do werdyktów nagród i dlaczego oburzanie się na decyzje jurorów to absurd? Czy nagroda skraca, czy wydłuża życie książki? Dlaczego nigdy nie nagradza się książki najwybitniejszej? Za co nagradza (i czego w literaturze szuka) Michał Paweł Markowski, przewodniczący jury Nagrody Conrada? Psychoestetyka? O trzech konceptach polskiej literatury: psychozie, histerii i nerwicy, Wojny nowoczesnych plemion MPM, czyli o niemożliwości porozumienia tych, których dzielą od siebie wartości. Czym jest humanistyka, co jest jej bolączką i dlaczego jej oderwany od rzeczywistości wariant odniosła klęskę? I jak w tym wszystkim nadal być nauczycielem literatury w Stanach? Dlaczego światem rządzi dualizm, a interpretacja jest formą zmiany rzeczywistości? Dlaczego Conrad Festival nie jest, według MPM, misyjną imprezą, ale serią zdarzeń, która ma zmieniać nasz sposób myślenia? I w końcu: czego w literaturze szuka Michał Paweł Markowski i dlaczego „Człowiek bez właściwości” Roberta Musila jest jedną z najlepszych powieści XX wieku?