Eerste bewijs van menopauze onder wilde chimpansees

Wetenschap Vandaag | BNR - En podcast af BNR Nieuwsradio

Menopauze komt niet bij veel diersoorten voor. Bij de mens natuurlijk, bij sommige walvissen en nu blijkt het ook voor te komen onder wilde chimpansees. En dat is best bijzonder.   Onderzoekers kwamen tot de ontdekking nadat ze tientallen jaren wilde chimpansees in het westen van Uganda hadden gevolgd en bestudeerd. Mede dankzij het nemen van een heleboel urinemonsters in de leefomgeving van de dieren, konden ze zien dat de vruchtbaarheid onder de vrouwtjes afnam na de leeftijd van 30 en er geen geboortes meer werden gezien na de 50 jaar.  Bij veel dieren is het zo dat vruchtbaarheid gelinkt is aan levensverwachting. Als het vrouwtje geen jongen meer kan maken, dan is ze biologisch gezien in veel diersoorten niet meer belangrijk voor het voortbestaan van de soort.   Maar bij sommige diersoorten blijven vrouwen van belang, ook nadat ze hun vruchtbaarheid verliezen. Ze verzorgen nog steeds, geven advies vanuit jaren aan ervaring en spelen economisch een belangrijke rol, waardoor ze nog altijd nodig zijn voor het voortbestaan van de jongere generaties. Dat is de grootmoeder-hypothese.   Maar de chimpanseemaatschappij zit anders in elkaar dan die van ons. Oudere vrouwtjes leven vaak ver van hun dochters en kleinkinderen en ze spelen geen rol meer bij de opvoeding. Toch leven de bestudeerde vrouwtjes vaak tot na hun vruchtbare tijd door.   Eerder is dit al wel gezien bij primaten in gevangenschap, maar deze dieren hebben toegang tot constante voeding en medische zorg. Dat kan suggereren dat de bestudeerde wilde chimpansees het - misschien tijdelijk - beter dan gemiddeld hebben gehad. Wat ook kan is dat we dit niet eerder hebben gezien in het wild, omdat de dieren door menselijk toedoen nooit de kans kregen om überhaupt gezond en oud genoeg te worden.   Onderzoekers zijn erg enthousiast over deze vondst, omdat de data kan helpen om beter te begrijpen waarom menopauze voorkomt in de natuur en hoe het is geëvolueerd in de mens. Wie weet kreeg menopauze bij de mens ook ooit de ruimte door gunstige leefomstandigheden. Lees hier meer over het onderzoek: UCLA researcher finds first proof of menopause in wild chimpanzeesSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Visit the podcast's native language site