648. Europejczycy na bezdrożach świata. Kultura ciekawości i potrzeba dominacji - Aleksandra Janiszewska

Wykład towarzyszący otwarciu Galerii Sztuki Dawnej, Muzeum Narodowe w Warszawie, 16 lutego 2017 https://wszechnica.org.pl/wyklad/europejczycy-na-bezdrozach-swiata-kultura-ciekawosci-i-potrzeba-dominacji/ Nowożytne odkrycia geograficzne wzbudziły w Europejczykach ciekawość obcych kultur. Zapełniali ją artyści tworzący wizerunki rdzennych mieszkańców Ameryki czy Afryki. Często mówiły one więcej o stereotypowych wyobrażeniach ich twórców niż tamtejszej rzeczywistości. Opowiedziała o nich podczas wykładu w Muzeum Narodowym w Warszawie Aleksandra Janiszewska. Zanim prelegentka przeszła do opisu artystycznych wyobrażeń ludów pozaeuropejskich w malarstwie nowożytnym, opowiedziała o średniowiecznych wizerunkach "obcego". Ówcześni Europejczycy wyobrażali sobie mieszkańców Lewantu czy Indii jako fantastyczne istoty o wielkich uszach, psich głowach czy bardzo małym wzroście. Wszyscy potrzebowali chrześcijańskiej interwencji, by włączyć ich do grona ludzi. Powyższy stosunek wyższości wobec "barbarzyńców", obecny w kulturze europejskiej już od starożytności, odcisnął swoje piętno na obrazie nowo odkrywanych ludów. Jak mówiła Aleksandra Janiszewska, malarze przedstawiający w swoich dziełach Indian czy Afrykanów robili to bez styczności z nimi. Owocowało to często wymieszaniem na obrazach elementów kultury afrykańskiej i indiańskiej. Z czasem artyści tacy jak Albert Eckhout czy Franz Frost docierali do nowych lądów. Mimo to, w ich dziełach wciąż wiele było stereotypowych wyobrażeń. Brazylijscy Indianie byli przedstawiani najczęściej jako kanibale. Prelegentka podkreślała kontrast, jaki w dziełach widać pomiędzy przedstawieniami "ucywilizowanych" ludzi będących owocami związków pomiędzy rdzenną ludnością a Europejczykami, a dzikimi tubylcami. Zainteresowanie obcymi kulturami przejawiło się w Europie w tworzeniu kunstkamer, w których gromadzono przedmioty z Nowego Świata. Fascynacja rodziła również chęć naukowego usystematyzowania. Powstawały ogrody botaniczne i zwierzyńce, gdzie umieszczane były przykłady flory i fauny z nowych lądów. Pojawiały się pierwsze prace naukowe, będące efektem ich naocznej obserwacji na rodzimych terenach jej występowania. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #muzeumnarodowe #sztuka #odkryciageograficzne #geografia #nowyświat #lewant