854. Islamofobia – kryzys kapitalizmu i nowy rasizm - dr Monika Bobako, Przemysław Wielgosz

Spotkanie z cyklu "Czwartki Razem" z dr Moniką Bobako z Pracowni Pytań Granicznych UAM oraz Przemysławem Wielgoszem, redaktorem naczelnym "Le Monde Diplomatique - edycja polska", Państwomiasto, 15 kwietnia 2016 [2h04min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/islamofobia-kryzys-kapitalizmu-i-nowy-rasizm/ Fala islamofobii nie jest reakcją na zjawisko muzułmańskiego dżihadyzmu. Należy ją łączyć z kryzysem państwa neoliberalnego. Islamofobia jako ideologia pozwala bowiem przenieść konflikty społeczne na obszar kulturowy – mówili uczestnicy dyskusji „Islamofobia – kryzys kapitalizmu i nowy rasizm”, które odbyła się w ramach cyklu „Czwartki Razem”. W spotkaniu udział wzięli dr Monika Bobako, filozofka z Pracowni Pytań Granicznych z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Przemysław Wielgosz, redaktor naczelny „Le Monde Diplomatique – edycja polska”. Monika Bobako zwróciła uwagę, że dyskursy antyislamskie nie są jedynie domeną prawicy. Krytyka muzułmanów płynie również ze strony środowisk lewicowych, które podkreślają na przykład problem praw kobiet w islamie. Filozofka podkreśliła, że dla obu tych narracji charakterystyczne jest traktowanie wszystkich muzułmanów jako jednolitej grupy. Zdaniem badaczki przybliża to zjawisko islamofobii do antysemityzmu. – Tak samo jak Żydzi, muzułmanie są kategorią zbiorową. Wszyscy muzułmanie – tak jak w antysemityzmie Żydzi, są tacy sami. Tam nie ma twarzy, nie ma biografii, nie ma różnic. Oni są wrzuceni do jednego worka i stanowią kolektywny byt, który falami nas zalewa – mówiła Bobako. Filozofka zauważyła, że podobnie jak w przypadku narodzin współczesnego antysemityzmu w XIX wieku, narastająca dziś fala islamofobii ma również podłoże ekonomiczne. – Antysemityzm był świetnym trikiem na odwracanie uwagi od konfliktu klasowego. W tym sensie, że Żydzi byli winni temu, co się działo w nowoczesnych społeczeństwach kapitalistycznych. Antysemityzm jako ideologia obsługiwał napięcia klasowe związane z rozwijającym się kapitalizmem XIX i początku XX w. – mówiła badaczka. Według Bobako wzrost islamofobii można również łączyć z przemianami w charakterze systemu kapitalistycznego. Po upadku ZSRR zaistniała bowiem potrzeba poszukiwania nowego wroga. Islamofobia nie tylko pozwoliła przenieś problemy społeczne na obszar kulturowy, ale też uzasadnić wzrost funkcji represyjnych, kontrolnych i militarnych państwa. Przemysław Wielgosz zwrócił uwagę na geopolityczne źródła wzrostu nastrojów antymuzułmańskich. Dziennikarz wskazał jako punkt zwrotny w tym kontekście kryzys naftowy w latach 70. spowodowany podwyżką cen ropy przez kraje OPEC w odwecie za wsparcie państw zachodnim dla Izraela w czasie wojny Jom Kippur. Od tego momentu kraje arabskie miały zostać obsadzone przez zachodnie elity w roli „złego chłopca”, który stanowi zagrożenie dla demokracji. Wówczas jednak kraje bliskowschodnie postrzegane były jako marionetki ZSRR. Zdaniem Wielgosza obawa przed samym islamem zrodziła się dopiero po rewolucji w Iranie w 1979 r. oraz nieudanej interwencji militarnej państw zachodnich w Libanie w 1982 r., gdzie kilkuset żołnierzy zginęło w zamachach bombowych przeprowadzonych przez palestyńską organizację Islamski Dżihad. Bobako zwróciła uwagę, że na społeczeństwa zachodnie znacznie silniejszy wpływ od czynników geopolitycznych miały takie wydarzenia jak obłożenie fatwą pisarza Salmana Rushdiego przez ajatollaha Iranu Rudollaha Chomejniego po wydaniu przez niego powieści „Szatańskie wersety” w 1988 r. Doszło wówczas do protestów muzułmanów na europejskich ulicach, palenia książek. Filozofka przypomniała ówczesne wypowiedzi przedstawicieli mniejszości muzułmańskich, którzy „uświadomili sobie wtedy, że są przede wszystkim muzułmanami”. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #islam #muzułmanie #Dżihad #polityka