949. Samorząd terytorialny po 1990 r. - sukcesy i zagrożenia / Rozmowa z prof. Grzegorzem Gorzelakiem

Rozmowa z prof. Grzegorzem Gorzelakiem, Fundacja Wspomagania Wsi, 1 czerwca 2020 [1h04min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/samorzad-terytorialny-po-1990-r-sukcesy-i-zagrozenia/ W 2020 roku obchodzimy trzydziestolecie samorządu terytorialnego. 27 maja 1990 roku odbyły się w Polsce pierwsze wybory samorządowe (do rad gmin). Prof. Grzegorz Gorzelak w nagraniu rozmowy z Justyną Duriasz-Bułhak ocenia, że działalność samorządów to oprócz rozwoju prywatnej przedsiębiorczości największy polski sukces po 1989 roku. Jednocześnie zwraca uwagę, że samorządy podobnie jak przedsiębiorczość ogranicza polityka władzy centralnej, która „nie lubi czegoś, na co nie ma wpływu”. Prof. Gorzelak wskazuje podczas wywiadu, że samorząd przeżywa w Polsce trudności dwojakiego rodzaju. Po pierwsze, pozbawia się go kolejnych uprawnień i zadań. Po drugie, narzuca się mu nowe obowiązki, ale bez przekazania na te cele środków pieniężnych, co powoduje „stres finansowy”. Gość Wszechnicy sygnalizuje również, że w związku z pandemią koronawirusa samorząd pozbawiony jest wpływów podatkowych ze względu na ograniczenie działalności gospodarczej. Rozmówca Justyny Duriasz-Bułhak podkreśla, że Polska w porównaniu z innymi krajami postsocjalistycznymi ma najwyższy stopień decentralizacji. Polityczna, społeczna i gospodarcza rola samorządu jest porównywalna z krajami o najwyżej rozwiniętej samorządności na Zachodzie. Prof. Gorzelak przywołuje badania prof. Zyty Gilowskiej, według których w ciągu pierwszych czterech lat działania samorządy dodały 75 proc. powstałej wówczas infrastruktury komunalnej. Prof. Gorzelak na trzydziestolecie samorządu terytorialnego: Gdyby nie samorządy, polska wyglądałaby znacznie gorzej W opinii gościa Wszechnicy, gdyby przypadające w tym roku trzydziestolecie samorządu terytorialnego, Polska jako państwo wyglądałaby znacznie gorzej. – To znaczy, że nie wiedzielibyśmy, że mamy wpływ na cokolwiek, bo musielibyśmy patrzeć na samą górę, co tam nasi przywódcy w poszczególnych ekipach nam oferują i co dla nas złego albo dobrego robią – mówi. Prof. Gorzelak wskazuje również, że z samorządu wywodzi się wielu polityków szczebla centralnego. – To jest ta szkoła, która niewątpliwie powoduje, że politycy uczą się zarządzać – mówi. Prof. Gorzelak zwraca uwagę, że poczucie wśród mieszkańców, iż „coś od nich zależy”, najwyższe jest w małych gminach. Tam członkowie lokalnych władz są również bezpośrednimi znajomymi mieszkańców. Gość Wszechnicy jest przeciwnikiem likwidacji powiatów. W jego opinii ich istnienie jest uzasadnione, bo załatwiają wiele spraw, które „są dla gminy za duże, a dla województwa za małe”. Czy działalność samorządów ma słabe punkty? Jakie zagrożenia i wyzwania czekają samorządy w najbliższym czasie? Dlaczego samorządy powinny patrzeć nie tylko lokalnie, ale też globalnie? Więcej w nagraniu rozmowy. Prof. Grzegorz Gorzelak - jest ekonomistą, specjalizuje się tematyce rozwoju regionalnego i lokalnego, w latach 1996-2016 pełnił funkcję dyrektora Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG) Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #rozmowywszechnicy #wieś #polskawieś #samorząd #1990